استابلایزر چیست ؟ واژه‌ی استابلایزر (Stabilizer) در لغت به معنی دستگاهی است که از نوسان جلوگیری و آن را جبران میکند. اما عموما وقتی سوال میشود که استابلایزر چیست ، باید مشخص کنیم که “چه استابلایزری مد نظر است؟”.
از آنجایی که استابلایزر ها هم برای دوربین های عکاسی، هم برای ولتاژ برق، هم برای لبنیات و هم برای کاربردهای دیگر استفاده میشوند، پاسخ به سوال “استابلایزر چیست” میتواند گوناگون باشد.
در این مقاله قصد داریم توضیح کاملی از استابلایزر های ولتاژ برق برای شما ارائه کنیم تا از 0 تا 100 استابلایزر را متوجه شوید و به طور دقیق به این سوال جواب دهیم که استابلایزر ولتاژ برق چیست؟
میدانیم که اکثر دستگاه ها و تجهیزات برقی اطراف ما، باید با برقی با ولتاژ 220 ولت کار کنند. البته بسیاری از این لوازم میتوانند با ولتاژی نزدیک به 220 هم به فعالیت خود ادامه دهند اما به مرور زمان راندمان آنها کاهش یافته و دچار استهلاک شدید میشوند.
اما اگر این ولتاژ خیلی افت کند و یا بیش از حد افزایش یابد، ظرف مدت کوتاهی تجهیزات شما از بین میروند و طبیعتا هیچ کدام از این تجهیزات برقی، در مقابل نوسان ولتاژ برق شهر گارانتی ندارند. به همین دلیل است که دستگاه های استابلایزر تولید شدند تا خیال مصرف کننده ها را از نوسان ولتاژ آسوده کنند.
استابلایزر برق میتواند این نوسان ولتاژ را جبران کند و ولتاژی دقیقا مطابق با آنچه که برای تجهیزات شما تعریف شده است در اختیار آن ها قرار دهد. بدین ترتیب لوازم برقی شما نه می‌سوزند و نه دچار آسیبهای ناشی از افت یا افزایش ولتاژ می شوند.
پس در یک جمله اگر بخواهیم بگوییم که استابلایزر چیست، میتوان گفت:
“ترانس اتوماتیک و استابلایزر ابزاری است که به کمک آن نوسانات ولتاژ شبکه برق جبران میشود.”
با کم و زیاد شدن بار‌گذاری شبکه برق در طول شبانه روز، روزهای هفته و حتی فصل‌های گوناگون سال، ولتاژ آن یکسان نبوده و زیاد و کم میشود. برای نمونه در فصل تابستان و در هنگام غروب آفتاب، از یک‌سو همچنان گرمای روز از بین نرفته و نیاز است که کولرها روشن باشند، از سوی دیگر با کم شدن روشنایی، چراغ‌های ساختمان‌ها نیز روشن هستند. ضمن اینکه همه واحدهای اداری، تجاری، صنعتی و خانگی پویا و لوازم برقی آنها نیز روشن هستند. در این زمان مصرف برق به بیشترین اندازه خود می‌رسد و ولتاژ شبکه بسیار کم میشود. در فصل‌های خنک و در نیمه‌های شب که مصرف برق بسیار کم است، ولتاژ شبکه به بیشینه خود می‌رسد. بنابراین کم و زیاد شدن ولتاژ برق طبیعی و گریز‌ناپذیر است. درنتیجه تهیه ترانس اتوماتیک و استابلایزر مخصوصا در برخی مناطق پر افت و خیز ولتاژی ضرورت می یابد.
تفاوت UPS، محافظ برق، رگولاتور (ترانس) و استابلایزر چیست؟
شاید همیشه تصور بر این بوده که محافظ های برق هم میتوانند کار استابلایزر و حراست از تجهیزات الکترونیکی را بر عهده بگیرند. اما این تصور غلطی است؛ چرا ؟
یک محافظ برق چه میکند؟ زمانی که ولتاژ ورودی از حد قابل ملاحظه ای پایین تر یا بالاتر رفت، جریان را قطع کرده و دستگاه شما را خاموش میکند. این کار 2 مشکل در پی دارد:
اول اینکه این ولتاژ قطع عموما روی 60 ولت پایین تر و بالاتر از حد مجاز است که همین ولتاژ هم میتواند کاملا تجهیزات شما را از بین ببرد. اگر این ولتاژ را محدود تر کنند، بخاطر نوسانات همیشگی ولتاژ، دستگاه های شما اکثرا خاموش خواهند بود.
مشکل دوم هم به وضوح عدم کارایی وسایل برقی شما در زمان نوسان ولتاژ است.
اما نحوه عملکرد استابلایزر چیست ؟
استابلایزرها بر خلاف محافظ های برق، جریان برق را قطع نمی کنند و این افت یا افزایش ولتاژ را جبران میکنند. در واقع اگر ولتاژ کاهش یابد، این ترانس ها میتوانند ولتاژ را افزایش دهند و بالعکس؛ بدین ترتیب نه تنها تجهیزات شما خاموش نمیشوند بلکه با بهترین ولتاژ نامی خود به فعالیت ادامه میدهند.
اما یو پی اس (UPS) کارکردی متفاوت دارد. یو پی اس ها با ذخیره برق در باتری های خود میتوانند در هنگام قطع برق، جریان و انرژی را به تجهیزات متصل به خود وصل کنند و آنها را به کار بیاندازند. در واقع UPS در هنگام قطع برق کاربرد دارد و استابلایزر در زمان وصل برق برای جلوگیری از نوسان ولتاژ؛ استابلایزرها میتوانند لوازم برقی را بیمه کنند! حتی U.P.S ها هم نیاز به استابلایزر دارند. همانطور که قبلا هم اشاره شد، رگولاتور های اتوماتیک برق ( نوع دستی و غیراتوماتیک آنها سالهاست که استفاده نمیشود ) ، همان ترانس های تثبیت جریان هستند که میتوانند تا حدودی این افت و افزایش ولتاژ را جبران کنند. گفتنی است که استابلایزرها نیز در ساختار خود از ترانس استفاده میکنند اما بسیار پیشرفته تر و دارای تکنولوژی متفاوتی می باشند.
